HỆ THỐNG ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ TP.HCM: TẦM NHÌN 2040 - 2060
Trong định hướng không gian đô thị và hệ thống hạ tầng giao thông của TP.HCM, mạng lưới đường sắt đô thị đóng vai trò là cấu trúc động lực, kết nối các trung tâm đô thị hóa, vùng phụ cận và khu vực vệ tinh. Theo Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060 (đang trình duyệt), hệ thống giao thông đường sắt đô thị được thiết kế theo mô hình xuyên tâm và vành khuyên, bảo đảm tính kết nối đồng bộ với các đầu mối giao thông quốc gia và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Giai đoạn đến năm 2035: Hoàn thiện khoảng 183km đường sắt đô thị, cơ bản kết nối các tuyến chính và hình thành các trục giao thông xương sống của vùng lõi trung tâm và các khu chức năng trọng điểm.
Giai đoạn đến năm 2045: Phát triển mở rộng thêm 168km, hoàn chỉnh mạng lưới theo mô hình đa trung tâm, đáp ứng nhu cầu di chuyển nội đô và liên vùng.
Giai đoạn đến năm 2060: Tiếp tục mở rộng thêm 159km, hoàn thiện hệ thống đường sắt đô thị quy mô lớn, hướng đến phát triển giao thông công cộng bền vững, giảm thiểu áp lực giao thông đường bộ.
Theo Quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP.HCM đến năm 2020, tầm nhìn sau năm 2020 (đã được phê duyệt), hệ thống đường sắt đô thị định hình với tổng chiều dài 173km, và đến năm 2035 được đầu tư hoàn chỉnh với chiều dài thực tế đạt 183km.
Tổng thể mạng lưới quy hoạch bao gồm:
10 tuyến metro, với tổng chiều dài khoảng 510km, tạo trục động lực chính cho các hành lang phát triển đô thị.
2 tuyến đường sắt nhẹ (tramway/LRV), với tổng chiều dài khoảng 70km, đóng vai trò hỗ trợ liên kết các khu vực phát triển mới và các khu dân cư hiện hữu.
Hệ thống này không chỉ là giải pháp giao thông mà còn là cấu phần chiến lược trong quy hoạch không gian đô thị, tái cấu trúc vùng đô thị TP.HCM theo hướng đa trung tâm, kết nối bền vững và thích ứng với xu thế phát triển đô thị hiện đại đến năm 2060.
